Tijdens het kamperen van de afgelopen weken, ben ik druk geweest met niks doen. Geen uitgebreide tochten, geen bijzondere landen. Nieuw voor de altijd bezig en actieve ik.
Als ik eerlijk observeer, moet ik constateren dat dit buiten leven en niks doen op een aparte manier energie heeft gebracht. Echt even niets moeten, maar loslaten verkwikt. Jammer dat mijn gedachten roet in het eten gooien en me het zicht op de ontspanning en haar effect proberen te ontnemen. Keihard hoor ik de stemmetjes roepen:
Wat heb ik nu gedaan? Heb ik geen kostbare tijd door mijn vingers laten glippen? Zo vaak heb ik geen vakantie, heb ik wel het optimale uit mijn vrije tijd gehaald? Als ik niet oppas voel ik de toegenomen vitaliteit niet eens meer.
Soortgelijke gedachten en processen spelen ook een belangrijke rol bij stress en het ontwikkelen van een burnout. “Men heeft mij aangenomen en nu moet ik ook laten zien dat ik het waard ben”. “De klant staat bij mij centraal, dus daarom ben ik altijd bereikbaar”. “Wij willen als organisatie de beste zijn, dus moeten we continu bezig zijn met verbeterslagen”. “Wij zijn een snel en dynamisch bedrijf, dus handelen we ook zo”. Meestal werken deze gedachten als motiverende en drijvende kracht. Het geeft richting en houvast. Het helpt keuzes maken. Op zo’n manier zijn gedachten van onschatbare waarde en kunnen ze faciliterend werken in het aanbrengen van focus en slagkracht.
Het wordt lastig wanneer je als individu of organisatie merkt dat je je eigenlijk klem laat zetten door je gedachten of waarden. Als klantvriendelijkheid te ver gaat, komt er op een gegeven moment onherroepelijk een kantelpunt. Ik zie regelmatig ondernemers of medewerkers, bij wie klantgerichtheid betekent dat ze 24 uur beschikbaar zijn. In eerste instantie vormt dat hun USP (Unique Selling Point). Daarmee bouwen ze de klantrelatie. De klant kiest voor hen en/of collega’s weten hen te vinden. Dat is fijn en geeft voldoening, maar naar verloop van tijd begint toch het lichaam signalen te geven van overbelasting. Slechter slapen, mindere concentratie, afgesloten voelen van de eigen creativiteit zijn dan regelmatig signalen dat de rek eruit begint te gaan. Grappig genoeg vegen mensen deze fysieke signalen vaak met kracht van tafel en luisteren ze daarentegen wél naar de stemmetjes die roepen: “Ik doe dit vanavond thuis wel”. “Als dit project voorbij is, dan kunnen we het even rustig aan doen.” “We moeten nu doorpakken, anders verliezen we voorsprong op de concurrent”. De verandering wordt gezocht in meer uren, meer beschikbaarheid. Niet in het ter discussie stellen van de drijvende gedachten en waarden.
Van producten en diensten accepteren we dat zij een bepaalde levenscyclus hebben. Dat er onherroepelijk een moment komt dat we moeten vernieuwen of moeten aanpassen. Op eenzelfde manier naar onze gedachten en waarden kijken en die aanpassen en/of vernieuwen als ons lichaam daar signalen toe geeft, vinden we behoorlijk lastig. Ook daarvoor geldt, andere en/of vernieuwende waarden zijn soms nodig om vitaal te kunnen blijven werken en leven. Sommige gedachten of waarden hebben op een gegeven moment in die vorm gewoon hun langste tijd gehad.
En een kleine verandering in vorm kan al een enorm effect hebben. Met het veranderen van ‘24 uur beschikbaar’, in ‘bereikbaar van 9.00 u – 18.00 u en in dringende gevallen per sms buiten deze tijden’ blijf je nog steeds even klantvriendelijk. Immers de klant heeft rust. Hij weet dat hij je kan bereiken indien nodig. Voor jezelf creëer je ruimte om even af te schakelen. Het is niet voor niets dat Volkswagen e-mails niet meer doorgeeft aan haar medewerkers na 19.00 u. Zij hebben ervaren dat even niets doen, even loslaten, de energie en creativiteit verhoogt. Daar maken ze vanaf 7.00 uur ‘s ochtends weer volop gebruik van.
En ik? Ik voel energie en inspiratie voor de komende tijd.
Miriam de Bont werkt sinds 8 jaar als coach en loopbaanadviseur vanuit MdB Coaching. Ze heeft 20 jaar ervaring in het bedrijfsleven en is aangesloten bij de NOBCO, NOLOC en Stichting Begeleiden bij Burnout & Stress, een landelijk netwerk van gedreven professionals.
Deze blog is geschreven voor en gepubliceerd op www.overpreventie.nl